Welke vormen van coeliakie zijn er
De “klassieke” gevallen van coeliakie zijn het makkelijkst te herkennen aan de hand van de klachten:
- spijsverteringsproblemen: diarree en/of verstopping, overgeven, buikpijn, een bolle buik, anorexia, slechte eetlust, achterblijvende groei, lusteloosheid, slappe spieren, spierverlies, “unhappy” gedrag
- sterk beschadigde darmvlokken
- hoge antistoffen tegen gluten in het bloed
- HLA-genen die passen bij coeliakie (HLA-DQ2 en 8)
- klachten die verdwijnen door het glutenvrije dieet.
Toch komt coeliakie de laatste 20 jaar vaak op een andere manier tot uiting. Hoewel het misgaat in de darmen, hoeft dat niet altijd tot darmklachten te leiden. Coeliakie kan het lichaam op veel manieren ontregelen. Naast de klassieke vorm van coeliakie bestaat er “a-typische coeliakie”.
Deze klachten komen het meest voor bij a-typische coeliakie:
- DH (huiduitslag en jeuk)
- kort postuur (bij 15% van de kinderen)
- uitgestelde puberteit
- putjes of groeven in het tandglazuur, of ontbrekend tandglazuur
- botontkalking
- ijzergebrek waarbij ijzerpillen niet helpen
- leverziekten en galziekten
- reuma
- hoofdpijn
- doof gevoel of tintelingen in handen en voeten
- glutenataxie (coördinatie is verstoord)
- vermoeidheid
- gedragsverandering/ psychische ziekten
- verminderde vruchtbaarheid
- minder goed verloop van de zwangerschap
En ook deze klachten wijzen op coeliakie, al komen ze iets minder vaak voor dan bovenstaand rijtje:
- reflux
- aften
- Eosinofiele Esophagitis (voedsel blijft steken in de slokdarm)
- epilepsie
- astma
- nierstenen
Bron: Chicago Celiac Disease CenterCeliac Disease Center, VS
Elk mens is anders. En coeliakie komt bij iedereen ook op een andere manier tevoorschijn. De een heeft een lange waslijst aan klachten, de ander heeft alleen ijzergebrek of hoofdpijn. Geen wonder dat het gemiddeld 13 jaar duurt voordat coeliakie in ons land wordt herkend! Kwamen mensen met coeliakie in het verleden vooral op bezoek bij de internist en de maag-darm-lever-specialist, nu komen ze op allerlei afdelingen van het ziekenhuis terecht. Coeliakie wordt als een ziekte beschouwd die allerlei organen en lichaamsfuncties kan verstoren. En daarmee ook lastiger op te sporen is.
De relatie tussen leeftijd en soort klachten
Kleine kinderen hebben andere klachten dan volwassenen. Er is een verband tussen de leeftijd waarop coeliakie bij iemand wordt ontdekt en de klachten van die persoon:
Kinderen tot 15 maanden 100% maagdarmklachten
Kinderen tussen 16 en 36 maanden 90% maagdarmklachten; 10% andere klachten
Kinderen tussen 4 en 7 jaar 50% maagdarmklachten; 50% andere klachten
Kinderen vanaf 8 jaar en volwassenen 28% maagdarmklachten; 72% andere klachten
Er zijn nog enkele trends: er worden meer kinderen op oudere leeftijd gediagnosticeerd en ook meer volwassenen. Daarnaast zag je in het verleden alleen Marsh 3 darmbeschadiging (ernstig beschadigde darmen), nu is het ook Marsh 0, 1 en 2 (lichtere of geen darmschade).
