Recente berichten1
Coeliakie in de publiciteit en onderzoeken / Effect van gluten op de hersenen en zenuwen (GRND)
« Laatste bericht door tine Gepost op april 05, 2020, 21:18:36 »There’s a new kid in town, hoorde ik coeliakie-expert en mdl-arts Chris Mulder in het verleden eens zeggen. Hij doelde op neurologische manifestaties van coeliakie. Eerder vielen vooral de maagdarmklachten op van coeliakiepatiënten. Maar de laatste jaren blijkt dat bij sommige coeliakiepatiënten ook delen van de hersenen, spieren of zenuwen beschadigd raken door het eten van gluten.
Aanvankelijk noemde men het neuro-coeliakie. Maar omdat de klachten ook kunnen optreden bij mensen die glutensensitief zijn (die neurologische klachten ontwikkelen door gluten, maar geen coeliakie hebben en ook geen tarwe-allergie) is er nu een nieuwe benaming bedacht, in het Engels: gluten-related neurological disorders (GRND). Vrij vertaald: neurologische glutenziekten. Een parapluterm waar verschillende aandoeningen onder vallen: gluten ataxie, perifere neuropathie, myopathie, encephalopathie en epilepsie. Gluten ataxie en perifere neuropathie komen het meest voor als neurologische reactie op gluten. Sommige patiënten hebben darmschade (dan is het een manifestatie van coeliakie), maar anderen weer niet (dan valt het onder glutensensitiviteit).
We vermoeden dat het immuunsysteem er op één of andere manier mee te maken heeft, schrijven artsen en onderzoekers van het Amsterdam UMC in samenwerking met het neurologiecentrum uit Sheffield. Dat ligt meer voor de hand dan andere verklaringen voor neurologische klachten bij deze patienten, zoals een tekort aan vitamines en mineralen. In zenuwen, spieren en hersenweefsel van patiënten met deze aandoeningen werden ontstekingscellen aangetroffen die daar niet horen. Het is niet bekend of deze ontstekingscellen van oorsprong uit de darmen komen, waar het eerste contact is met gluten, en of ze naar de hersenen gaan. Dit wordt verder onderzocht. Daarnaast probeert men een manier te vinden om patiënten met een neurologische reactie op gluten te identificeren, bijvoorbeeld aan de hand van darmbiopten en een bloedtest.
1. Gluten ataxie:
moeilijk kunnen bewegen, lopen, soms ook praten, omdat de kleine hersenen, aan de achterkant van het hoofd, gekrompen zijn. De kleine hersenen regelen de coördinatie en motoriek. Komt voor bij coeliakie en glutensenitiviteit.
2. Perifere neuropathie:
prikkelingen, tintelingen, pijn of een doof gevoel in armen, handen, vingers en benen of voeten.
3. Gluten myopathie:
de spieren worden zwak of verliezen hun functie.
4. Gluten encephalopathie:
patiënten hebben last van hoofdpijn, verwardheid, desoriëntatie, cognitieve problemen, veranderde persoonlijkheid, zijn langzaam van begrip; in extreme gevallen is er een verlaagd bewustzijn.
5. Epilepsie
Epilepsie aanvallen die uitgelokt worden door het eten van gluten.
Nutrients. 2020 Mar 20;12(3).
The Neuropathology of Gluten-Related Neurological Disorders: A Systematic Review.
Rouvroye MD1,2, Zis P3, Van Dam AM2, Rozemuller AJM4, Bouma G1, Hadjivassiliou M5.
Gluten-related neurological disorders (GRND) represent a spectrum of neurological manifestations that are triggered by gluten. In coeliac disease, a T-cell mediated enteropathy is triggered by gluten in genetically predisposed individuals. The underlying pathological mechanism of the neurological dysfunction is not yet clear. The aim of this review is to collate existing neuropathological findings in GRND as a means of aiding the understanding of the pathophysiology. A systematic search of the Pubmed Database yielded 188 articles, of which 32 were included, containing 98 eligible cases with a description of pathological findings in GRND. In gluten ataxia, loss of Purkinje cells, atrophy, gliosis and astrocytosis were apparent, as well as diffuse lymphocytic infiltration and perivascular cuffing with lymphocytes. In patients with large-fiber neuropathy, nerve biopsies revealed axonopathy, loss of myelinated fibers and focal and perivascular infiltration by inflammatory cells. Inflammatory infiltrate was also observed in muscle in myopathy and in cerebrum of patients with encephalopathy and patients with epilepsy. Such changes were not seen in skin biopsies from patients with small fiber neuropathies. The findings from this systematic review suggest an immune mediated pathogenesis for GRND. Future research should focus on the characterization of the inflammatory cell infiltrates and identifying target epitopes.
PMID: 32244870 DOI: 10.3390/nu12030822
pii: E822. doi: 10.3390/nu12030822.
Aanvankelijk noemde men het neuro-coeliakie. Maar omdat de klachten ook kunnen optreden bij mensen die glutensensitief zijn (die neurologische klachten ontwikkelen door gluten, maar geen coeliakie hebben en ook geen tarwe-allergie) is er nu een nieuwe benaming bedacht, in het Engels: gluten-related neurological disorders (GRND). Vrij vertaald: neurologische glutenziekten. Een parapluterm waar verschillende aandoeningen onder vallen: gluten ataxie, perifere neuropathie, myopathie, encephalopathie en epilepsie. Gluten ataxie en perifere neuropathie komen het meest voor als neurologische reactie op gluten. Sommige patiënten hebben darmschade (dan is het een manifestatie van coeliakie), maar anderen weer niet (dan valt het onder glutensensitiviteit).
We vermoeden dat het immuunsysteem er op één of andere manier mee te maken heeft, schrijven artsen en onderzoekers van het Amsterdam UMC in samenwerking met het neurologiecentrum uit Sheffield. Dat ligt meer voor de hand dan andere verklaringen voor neurologische klachten bij deze patienten, zoals een tekort aan vitamines en mineralen. In zenuwen, spieren en hersenweefsel van patiënten met deze aandoeningen werden ontstekingscellen aangetroffen die daar niet horen. Het is niet bekend of deze ontstekingscellen van oorsprong uit de darmen komen, waar het eerste contact is met gluten, en of ze naar de hersenen gaan. Dit wordt verder onderzocht. Daarnaast probeert men een manier te vinden om patiënten met een neurologische reactie op gluten te identificeren, bijvoorbeeld aan de hand van darmbiopten en een bloedtest.
1. Gluten ataxie:
moeilijk kunnen bewegen, lopen, soms ook praten, omdat de kleine hersenen, aan de achterkant van het hoofd, gekrompen zijn. De kleine hersenen regelen de coördinatie en motoriek. Komt voor bij coeliakie en glutensenitiviteit.
2. Perifere neuropathie:
prikkelingen, tintelingen, pijn of een doof gevoel in armen, handen, vingers en benen of voeten.
3. Gluten myopathie:
de spieren worden zwak of verliezen hun functie.
4. Gluten encephalopathie:
patiënten hebben last van hoofdpijn, verwardheid, desoriëntatie, cognitieve problemen, veranderde persoonlijkheid, zijn langzaam van begrip; in extreme gevallen is er een verlaagd bewustzijn.
5. Epilepsie
Epilepsie aanvallen die uitgelokt worden door het eten van gluten.
Nutrients. 2020 Mar 20;12(3).
The Neuropathology of Gluten-Related Neurological Disorders: A Systematic Review.
Rouvroye MD1,2, Zis P3, Van Dam AM2, Rozemuller AJM4, Bouma G1, Hadjivassiliou M5.
Gluten-related neurological disorders (GRND) represent a spectrum of neurological manifestations that are triggered by gluten. In coeliac disease, a T-cell mediated enteropathy is triggered by gluten in genetically predisposed individuals. The underlying pathological mechanism of the neurological dysfunction is not yet clear. The aim of this review is to collate existing neuropathological findings in GRND as a means of aiding the understanding of the pathophysiology. A systematic search of the Pubmed Database yielded 188 articles, of which 32 were included, containing 98 eligible cases with a description of pathological findings in GRND. In gluten ataxia, loss of Purkinje cells, atrophy, gliosis and astrocytosis were apparent, as well as diffuse lymphocytic infiltration and perivascular cuffing with lymphocytes. In patients with large-fiber neuropathy, nerve biopsies revealed axonopathy, loss of myelinated fibers and focal and perivascular infiltration by inflammatory cells. Inflammatory infiltrate was also observed in muscle in myopathy and in cerebrum of patients with encephalopathy and patients with epilepsy. Such changes were not seen in skin biopsies from patients with small fiber neuropathies. The findings from this systematic review suggest an immune mediated pathogenesis for GRND. Future research should focus on the characterization of the inflammatory cell infiltrates and identifying target epitopes.
PMID: 32244870 DOI: 10.3390/nu12030822
pii: E822. doi: 10.3390/nu12030822.